Katheter verwijderen thuis na RARP (Robot geassisteerde radicale prostatectomie)

Prostaatoperaties vormen, mede door de vergrijzende populatie in Nederland, een groeiende zorgvraag. Dat zorgt voor meer druk op zorgcapaciteit die al schaars is. Een van de oplossingen is het verplaatsen van zorg naar de thuissituatie daar waar mogelijk, en alleen in het ziekenhuis wanneer het echt niet anders kan. Deze innovatie laat zien hoe juist in dit zorgpad capaciteit kan worden gewonnen: een handeling die voorheen kostbare ziekenhuiscapaciteit vroeg, is nu veilig verplaatst naar de thuissituatie — met winst voor patiënt én organisatie.   

Na een prostaatoperatie begint een intensieve herstelperiode.  Onderdeel van de nazorg is het verwijderen van de katheter, enkele dagen na ontslag. Tot voor kort betekende dat een extra ziekenhuisbezoek voor een handeling van slechts enkele minuten. Omdat patiënten in die periode niet zelf mogen autorijden, zijn zij afhankelijk van een naaste. Deze werkwijze was zowel belastend voor patiënten en hun naasten als voor de capaciteit van het ziekenhuis. 

Van poli naar huis

Bij Rijnstate besloten verpleegkundigen en urologen het zorgpad opnieuw vorm te geven. Één van de veranderingen was het verplaatsen van de katheterverwijdering van de verpleegafdeling naar de polikliniek. Daarna volgde de volgende stap: de handeling naar de thuissituatie verplaatsen. Patiënten worden nu voorbereid met duidelijke mondelinge uitleg en krijgen toegang tot digitale informatie in het patiëntenportaal Mijn Rijnstate. De instructievideo van Indiveo (Divi genaamd) laat stap voor stap zien hoe de katheter veilig kan worden verwijderd. Daarnaast ontvangen zij een zakkaartje met een QR-code, datum en tijdstip, zodat zij precies weten hoe en wanneer de katheter te verwijderen. Ook staat er een telefoonnummer op vermeld met instructie wanneer de patiënt contact op moet nemen. Deze heldere randvoorwaarden waarborgen de veiligheid: de katheter wordt niet in het weekend verwijderd, en er is altijd een vangnet via de polikliniek als het thuis niet lukt.  

Wat maakt het vernieuwend?

Het verwijderen van de katheter bij patiënten na RARP gebeurt niet meer in het ziekenhuis, maar verwijdert de patiënt zelf thuis. Hierdoor krijgt de patiënt meer regie: zelfstandigheid zonder in te leveren op kwaliteit of veiligheid van zorg.  

Praktische toepassing

• Gestandaardiseerde informatievoorziening: zowel mondelinge voorlichting als digitale ondersteuning via het portaal. 
• Visuele houvast: de Divi laat stap voor stap zien hoe de handeling werkt en kan ook door andere ziekenhuizen worden gebruikt. 
• Altijd een vangnet bij de hand: een zakkaartje met telefoonnummer voor patiënt om terug te vallen op de polikliniek wanneer nodig. 

Succesfactoren en opschalingsvoorwaarden

Een projectleider met ervaring in prostaatkankerzorg gaf het project vaart. Ook andere ziekenhuizen werden enthousiast toen de resultaten en instructievideo beschikbaar waren en bleek dat de implementatie van de innovatie relatief eenvoudig was. 

Patiënten voelen meer regie en zelfstandigheid, terwijl verpleegkundigen merken dat werkprocessen overzichtelijker en efficiënter verlopen. Ook ervaren patiënten de handeling als eenvoudig en veilig en geven in nacontroles vaak aan dat het “niks voorstelde”. Complicaties blijven uit, geen toename van telefoontjes naar de poli en de druk op bedden en poliklinische capaciteit neemt af. 

Naast het goed georganiseerde vangnet via de polikliniek, moet er een plek zijn waarop de patiënt de digitale informatie kan bekijken wanneer het hem past. In Rijnstate is dit ondervangen door samen te werken met Indiveo en digitale informatie te ontsluiten via het patiëntenportaal Mijn Rijnstate.  

Tot slot is het van belang om goed samen te werken. In dit geval lukte de implementatie dankzij een nauwe samenwerking tussen verpleegkundigen, urologen, IMT, marketing & communicatie en innovatie & zorgtransformatie.  

Met onderstaande knop kom je op de Katheter verwijderen thuis na RARP (Robot geassisteerde radicale prostatectomie) werkgroep in de besloten MijnSTZ omgeving, alleen toegankelijk voor leden van STZ.

Ben je wel werkzaam bij een STZ-ziekenhuis, maar nog geen lid van de MijnSTZ-omgeving. Registreer je dan hier. Ben je geen lid van STZ, maar wil je toch meer weten over deze innovatie? Neem dan contact op met ons.