Optimalisatie dagbehandeling 

Het Dagcentrum Infusietherapie (DIT) behandelt dagelijks tientallen patiënten met chemo, immunotherapie of een bloedtransfusie. Door de vergrijzende populatie en een toename van het aantal beschikbare geneesmiddelen dat wordt toegediend via een infuus, worden steeds meer patiënten op de dagbehandeling behandeld. In combinatie met het personeelstekort in de zorg, zorgt dit voor een toenemende druk op de dagbehandeling en als gevolg oplopende wachtlijsten.

Om deze uitdagingen het hoofd te bieden is vanuit de verpleegkundigen en de ziekenhuisapotheek van het HagaZiekenhuis (locatie Den Haag) per geneesmiddel gekeken welke optimalisaties mogelijk waren.  Hierbij is onder andere gekeken naar de noodzaak van observatietijden, of infusiesnelheden konden worden verhoogd, of patiënten in plaats van een infusie een injectie onder de huid konden krijgen en of alle vitale functie checks zoals bloeddruk wel gemeten moesten worden. Door de toedienprotocollen opnieuw tegen het licht te houden, kon de dagbehandeling worden geoptimaliseerd: capaciteit beter benut, wachtlijsten teruggedrongen en patiëntveiligheid behouden. Data als kompas: de kern van de innovatie.

Het herzien van protocollen gebeurde op basis van data en literatuur. Met CTcue, een tool die gegevens uit het elektronisch patiëntendossier kan extraheren, werd gekeken naar duizenden toedieningen in de afgelopen vijf jaar. In combinatie met internationale studies bood dit voldoende bewijs voor een aantal geneesmiddelen om – in nauwe afstemming met een multidisciplinair projectteam van verpleegkundigen, behandelend artsen en een apotheker – de bestaande toedienprotocollen te herzien. Daarmee werden observatietijden ingekort of geschrapt, infusieduren verkort en controles gestroomlijnd. Patiënten krijgen duidelijke instructies over wanneer zij wél contact moeten opnemen. Deze aanpak geldt voor alle patiënten die intraveneuze medicatie ontvangen, variërend van oncologie tot reumatologie.

Wat maakt dit uniek?

• Afwijken van voorschriften: het is uitzonderlijk dat voor sommige geneesmiddelen bewust wordt afgeweken van de observatietijd zoals omschreven door de fabrikant. Door goede instructies, duidelijke afspraken en een onderbouwd dossier kon deze veilig vervallen.
• Structurele werkwijze: de dagbehandeling wordt niet eenmalig aangepast, maar jaarlijks opnieuw beoordeeld en gemaakte keuzes herijkt. Daarnaast worden nieuwe geneesmiddelen en meest recente wetenschappelijke inzichten meegenomen.
• Bewustwording van passende en zinnige zorg: de aanpak stimuleert een cultuur waarin handelingen niet vanzelfsprekend blijven bestaan, maar kritisch worden beoordeeld op meerwaarde.

Succesfactoren en opschalingsvoorwaarden

De aanpassingen in de dagbehandeling leveren jaarlijks circa 6.000 beduren op. Hierdoor verkorten wachtlijsten en ontstaat er meer capaciteit voor andere patiënten. Verpleegkundigen krijgen kostbare tijd terug voor persoonlijke zorg, terwijl patiënten eerder naar huis kunnen. In het HagaZiekenhuis is daarbij bewust ruimte gemaakt voor persoonlijke afstemming met patiënten die onder een gewijzigd protocol naar huis gaan.

De aanpak is goed overdraagbaar naar andere ziekenhuizen. CTcue-queries zijn deelbaar, en waar CTcue niet beschikbaar is, kunnen dossiers en literatuur als basis dienen. De data-analyse van de eigen gegevens blijkt bovendien belangrijk om vertrouwen van medewerkers te winnen, verschillen tussen patiëntpopulaties te onderbouwen en veilig optimalisaties door te voeren.

Naast de meetbare resultaten zijn er ook zachte effecten: professionals ervaren meer samenwerking, regie en een cultuur waarin kritisch gekeken wordt naar wat écht zinnige zorg is. Succesfactoren waren de urgentie door oplopende wachtlijsten, de actieve betrokkenheid van verpleegkundigen, de trekkersrol van apothekers en de steun van specialisten en managers. Samen zorgden zij voor brede draagkracht en duurzame inbedding in de praktijk.

Met onderstaande knop kom je op de Optimalisatie Dagbehandeling werkgroep in de besloten MijnSTZ omgeving, alleen toegankelijk voor leden van STZ.

Ben je wel werkzaam bij een STZ-ziekenhuis, maar nog geen lid van de MijnSTZ-omgeving. Registreer je dan hier. Ben je geen lid van STZ, maar wil je toch meer weten over deze innovatie? Neem dan contact op met ons.