“We draaien de norm om.”
Dat is wat Gerbrecht van der Meulen en Melanie Oostrom doen met hun baanbrekende project Mission (Im)possible in het St. Antonius Ziekenhuis. Inmiddels is het project officieel erkend als koploperproject door het ministerie van VWS. Maar Mission (Im)possible is geen project — het is een beweging richting toekomstbestendige zorg, met verpleegkundigen zélf aan het roer. Een gesprek over ambitie, werkplezier en waarom innovatie begint met vertrouwen.
Van droomscenario naar realiteit
Het begon als een bijna utopisch idee: een zorgomgeving waarin verpleegkundigen met meer werkplezier én minder druk meer patiënten kunnen helpen. Onder begeleiding van een design thinking-proces — los van bestaande structuren en beperkingen — ontstonden grootse plannen: een volledig nieuw ziekenhuisontwerp, tientallen ideeën, en uiteindelijk drie pijlers die de kern vormen van Mission (Im)possible.
“We hadden een muur vol post-its, maar uiteindelijk vonden we in drie pijlers alles terug wat we belangrijk vonden,” zegt Gerbrecht.
Wat als we het helemaal anders doen?
Melanie Oostrom legt uit: “Het begint bij samen beslissen, samenwerken, samen zorgen. De zorg wordt niet langer automatisch overgenomen. Patiënten en hun netwerk worden actief betrokken bij het zorgproces — passend bij hun mogelijkheden en wensen. Het gaat niet alleen om tijdswinst, het is ook echt beter voor het herstel van patiënten.”
De tweede pijler draait om digitale ondersteuning via MijnOpname. “Patiënten kunnen via een portaal informatie inzien, vragenlijsten invullen en hun zorgproces volgen,” vertelt Melanie. “Alleen al het digitaal invullen van de anamnese bespaart zo’n 10 minuten per patiënt. En 60% vult deze nu al volledig in.”
Gerbrecht van der Meulen vervolgt: “De derde pijler noemen we: sterk team, eigen rol, eigen regie. In plaats van iedereen alles tegelijk te laten doen, kijken we naar roldifferentiatie. Niet iedere verpleegkundige hoeft coördinator, zorgverlener én administrateur tegelijk te zijn. Zo kun je het werk beter afstemmen op iemands talent, levensfase en belastbaarheid.”
De kracht van verpleegkundig leiderschap
Wat Mission (Im)possible uniek maakt, is dat verpleegkundigen vanaf het begin de leiding nemen. “We hebben een netwerk van kartrekkers opgezet,” zegt Melanie. “Zij vertalen de principes naar hun eigen afdeling. En zo krijgen verpleegkundigen de kans om leiderschap te ontwikkelen — iets wat in de opleiding vaak ontbreekt.”
Die beweging is voelbaar in het hele ziekenhuis. Gerbrecht: “We zijn niet zomaar een project aan het draaien. We zijn bezig met een cultuurverandering. En dat begint bij vertrouwen in de zorgprofessional.”
“We draaien de norm om. De zorg neemt niet langer alles over, maar sluit aan bij wat mensen zélf kunnen. Dat is beter voor iedereen – en dat is hoe we toekomstbestendige zorg creëren.”
Resultaten en impact
De eerste resultaten zijn veelbelovend. Patiënten reageren positief op het digitale portaal en waarderen het dat ze actief kunnen meedenken over hun zorg. Verpleegkundigen ervaren tijdswinst tot een uur per dag bij zelfs een minimale inzet van naastenparticipatie. En het gebruik van het digitale portaal ligt slechts een maand na implementatie al op 26%.
Toch blijven de initiatiefnemers nuchter: “Ons project is iteratief,” benadrukt Gerbrecht. “We ontwerpen, testen en stellen bij. Pas sinds 3 juni draaien we ziekenhuisbreed — het echte onderzoek loopt nu.”
En nu: opschalen?
Van der Meulen en Oostrom denken na over manieren om hun aanpak beschikbaar te maken voor andere ziekenhuizen. “We zouden heel graag andere ziekenhuizen helpen om hiermee aan de slag te gaan,” zegt Melanie. “Maar je kunt niet zomaar een element overnemen. Alles hangt met elkaar samen. Naastenparticipatie werkt pas als je ook digitale middelen goed regelt, en verpleegkundigen ondersteunt in leiderschap. We zoeken naar een vorm waarin niet alleen de ideeën, maar juist de hele aanpak gebundeld beschikbaar komt.”