Ondanks de files stond STZ-voorzitter Paul Blokhuis bij de opening voor een volgepakte zaal. Er waren zelfs meer deelnemers dan zich van tevoren hadden opgegeven. Veel deelnemers hadden uitgekeken naar de uitgestelde jubileumbijeenkomst – pas 2 jaar na het 25-jarig bestaan kon het lustrum echt gevierd worden.

Zelfbewustzijn en ambitie

De 27 verschillende topklinische ziekenhuizen, verenigd in de STZ, vormen een factor van belang in het Nederlandse zorglandschap. STZ Connect getuigde van zelfbewustzijn en de ambitie om die rol nadrukkelijk invulling te geven. “Ik ben trots op zoveel power”, verkondigde Blokhuis bij de opening. “We verzorgen 4,6 miljoen patiënten, de helft van de hoogcomplexe zorg in Nederland. We hebben een groot aantal expertisecentra en zijn hofleverancier van goed opgeleide medewerkers in de zorg. Tegelijk hebben we een grote innovatiekracht. Maar we heten niet voor niets de STZ, de samenwerkende ziekenhuizen. Want we zijn ervan overtuigd dat we samen meer kunnen doen. Zo kunnen we de rol pakken die bij ons past.”

Kennis en inspiratie delen

STZ-directeur Marjolein van der Zwan onderstreepte dat nog eens. “Samen kunnen we de transformatie van de zorg versnellen. Met 27 ziekenhuizen kunnen we opschalen, kennis en inspiratie met elkaar delen. Want het zit in ons DNA: de ambitie om de zorg te verbeteren.” Een mooi voorbeeld daarvan is de STZ Innovatiechallenge. Er waren maar liefst 134 inzendingen binnengekomen. Op het einde van de dag werden de uiteindelijke winnaars bekend gemaakt. “We willen dat initiatieven op het gebied van innovatie niet het best bewaarde geheim van het ziekenhuis blijven”, zei Blokhuis. “Dat moet niet binnen de muren van het ziekenhuis blijven. De STZ heeft de rol om de connectie maken, te versnellen en op te schalen. Onze 27 ziekenhuizen kunnen met elkaar het verschil maken in ziekenhuisland.”

Samenwerken, vertrouwen en versnellen

Drie keynote-sprekers - Jitske Kramer, Pier Eringa en Dennis Karpes - leverden vervolgens ieder vanuit hun eigen achtergrond inspiratie rond de thema’s samenwerken, vertrouwen en versnellen. ‘s Middags zouden die thema’s in een groot aantal inhoudelijke subsessies verder worden uitgewerkt.

Cultureel ‘corporate’ antropoloog Jitske Kramer gaf een crash course over de basisprincipes van samenwerken. Of dat nu gebeurt bij stammen in Papua Nieuw-Guinea, bij de untouchables in India of in STZ-verband, ze benadrukte dat een ‘gedeeld verhaal’ essentieel is. Wat ze vooral aanraadde: hou meer kampvuurgesprekken - in figuurlijke zin dan. “In die gesprekken ga je transformeren, meer dan in de bulletpoint meetings’.” Dit soort gesprekken, waar je op een andere manier met elkaar in contact komt, heb je nodig om verandering te bewerkstelligen en te versnellen.

‘Wees niet naïef’

Pier Eringa, behalve bestuurder van Gelre Ziekenhuizen ook korte tijd lid van de raad van toezicht van Ajax, sprak over vertrouwen. “Dat is belangrijk”, benadrukte hij, “maar net zo belangrijk is te toetsen of de situatie zo is dat je het vertrouwen kunt geven. Vertrouwen is nodig om snelheid te maken, maar wees niet te naïef”, drukte hij de zaal op het hart. Dat zei hij op basis van zijn ervaring bij de politie, als gemeentesecretaris in Nijmegen, bij ProRail en - meest recent - bij Ajax.  Als het over de zorg gaat, is vertrouwen op de groene vinkjes en protocollen niet genoeg, volgens Eringa. “Lijstjes zijn nodig, maar die moeten we niet heilig verklaren. Soms is dat vooral een ritueel. Ondanks de lijstjes gebeuren er dingen onder de radar. Die vind je niet met afvinklijstjes, wel met goede gesprekken.”

Groot denken

Als het over versnellen en opschalen gaat, kwam Dennis Karpes met sterke voorbeelden. Zowel met het door hem geïnitieerde Dance4Life rond Aids als met de recentere beweging Just Dig It over natuurherstel en vergroening van de aarde heeft hij op wereldschaal mensen in beweging gebracht en verandering in gang gezet. Hij vertelde hoe hij grote namen als DJ Tiësto, Bono, bisschop Desmond Tutu, Patrick Kluivert en Afrikaanse voetbalsterren voor zich had weten te winnen. “Als het probleem groot is, moet je groot denken.”

Kampvuurgesprekken

De eerste ‘kampvuurgesprekken’ vonden tijdens de lunchpauze al plaats. Bijvoorbeeld tussen Roos Leber (bestuurslid STZ) en haar oud-AMC-collega Pien Beltman (sinds kort lid van de raad van bestuur OLVG). “Ik ben trots op de grote opkomst voor het STZ-congres”, zei Leber. “De STZ heeft een enorme groeispurt doorgemaakt.” Geïnspireerd door de presentatie van ‘corporate antropoloog’ Jitske Kramer ‘s ochtends, zei ze: “Ik hoop dat we veel kampvuurgesprekken krijgen.” Ze was zelf al zo’n kampvuurgesprekje begonnen met Pien Beltman. “We halen herinneringen op”, zei Beltman. “Omdat ik nog niet zo lang bij het OLVG ben, kom ik hier vooral kennismaken. Het was leuk om wat te horen vanuit andere disciplines, zoals de antropologie, of over het klein beginnen met het planten van een zaadje en over duurzaamheid.”

Onderzoek en innovatie

Aan een ander tafeltje vertelde Eras Draaijers (regieorgaan SIA) dat hij vooral was gekomen om relaties aan te knopen. “Ik wil kijken hoe hogescholen en STZ-ziekenhuizen kunnen samenwerken in praktijkgericht onderzoek. Ik ben verrast om te zien hoeveel aandacht er is voor onderzoek en innovatie.” Er zijn wel contacten tussen hogescholen en individuele ziekenhuizen, maar in hoeverre kan die samenwerking structureler en verbonden in netwerken? Mijn idee is dat de STZ-ziekenhuizen hier echt wat mee willen.”

‘Wow!’

Aan het einde van de dag reikte minister Ernst Kuipers van VWS de prijzen uit voor de winnaars van de STZ-Innovatiechallenge aan Eelko Ronner (Reinier de Graaf Gasthuis) voor het idee voor ‘robotische echocardiografie’ en Michiel Gorzeman (OLVG) voor de ‘spoedkliniek SEH’

Kuipers was duidelijk onder de indruk van de gepresenteerde innovaties. Op weg naar de uitgang vertelde hij: “Ik heb net twee sets van vijf projecten gezien. En dat uit een selectie van 134 projecten. Wow!” Hij was zeer te spreken over de innovatiekracht van de STZ-ziekenhuizen. Eerder op de dag had STZ-voorzitter Blokhuis nog gezegd dat de STZ te weinig zichtbaar is in Den Haag. Na het staaltje innovatiekracht dat naar voren kwam bij de finale van de Innovatiechallenge had Kuipers een geruststellende boodschap: “Ga uit van je eigen kracht. Dat wordt echt wel gezien.”